John P. Kotter (recensie)

Leiderschap bij verandering

MKPC Recensie

In dit artikel besteden we aandacht aan een boek dat gaat over ons vakgebied. Een boek dat dus ingaat op Lean, Six Sigma, Scrum Agile, verandermanagement of een ander hieraan verbonden vakgebied.

We doen dit omdat wij binnen opleidingsinstituut MKPC hierover veel kennis hebben en vanuit onze ervaring hierover ook een mening hebben. Wij doen dit ook omdat wij het belangrijk vinden deze kennis en ervaring niet alleen voor onszelf te houden, maar met jullie te delen. In de hoop jullie hiermee een zinvolle handreiking te doen en te enthousiasmeren je verder te verdiepen in ons mooie vakgebied. Wij hebben op geen enkele wijze een (commercieel) belang bij de besproken literatuur en benadrukken dat het hier om onze mening gaat.

Leiderschap bij verandering – John P. Kotter
ISBN:   978 90 526 1231 7
244 pagina’s, Nederlandstalig

Onze beoordeling:
Inhoudelijk               8,0
Leesbaarheid           8,0

Onze mening

‘The Leading Change’ oftewel ‘Leiderschap bij verandering‘ is geschreven in 1997. Ondanks dat het boek daarmee alweer twee decennia geleden is geschreven heeft het nog niets aan actualiteit ingeboet. Het boek is leesbaar en toegankelijk en voelt alsof je een werkdag meeloopt met de auteur, John Kotter.

Het boek krijgt nog meer betekenis als je je realiseert dat de acht succesfactoren voor een effectieve verandering niet door de schrijver zijn bedacht of als een concept zijn ontwikkeld. Wat Kotter beschrijft komt namelijk voort uit praktijkstudies naar aanleiding van de centrale vraag ‘wat maakt dat een succesvolle verandering succesvol was’. Kotter heeft vele verandertrajecten bestudeert en het patroon proberen bloot te leggen wat kenmerkend is voor een succesvolle verandering. En met succes, want dat wat hij hierover optekent is herkenbaar in de dagelijkse praktijk. Ook de praktijk van vandaag de dag!

De inzichten van Kotter in deze klassieker zijn ook uitstekend toepasbaar (maar absoluut niet exclusief) in combinatie met verandertrajecten waarin bijvoorbeeld gebruik gemaakt wordt van Scrum Agile en/of Lean Six Sigma. Waar deze methoden de structuur geven aan de inhoud, geeft Kotter met zijn werk inhoudelijke richting aan een effectieve verandering. Wat ons betreft een boek dat niet in de kast van de consultant en manager mag ontbreken!

Korte samenvatting

De druk op organisaties om te veranderen zal in de komende decennia alleen maar toenemen. De methoden die managers hebben gebruikt bij de pogingen om hun bedrijven te transformeren in betere concurrenten – Total Quality Management, Business Proces Re-engineering, herstructurering en cultuurverandering – schieten echter volgens Kotter te kort, omdat zij niet in staat zijn om gedrag daadwerkelijk te veranderen.

Met “Leiderschap bij Verandering”, heeft John P. Kotter, emeritus hoogleraar aan de Harvard Universiteit, het meest vooraanstaande boek over leiderschap van veranderingen geschreven. Kotter erkent openlijk wat iedere manager inmiddels weet: macro-economische verandering blijft doorgaan en zal in de komende decennia alleen maar leiden tot meer uitdagingen. Als gevolg daarvan zullen meer en meer organisaties worden gedwongen om kosten te verminderen, kwaliteit van producten en diensten te verbeteren en nieuwe mogelijkheden te zoeken om groei en productiviteit te verhogen. Hij concludeert dat de toekomst van het bedrijf beladen is met verandering en dat een bedrijf meer dan alleen managers nodig heeft. Succes vereist sterke, bekwame leiders.

Kotter is meer dan vijfentwintig jaar bezig geweest met het bestuderen van veranderingen binnen bedrijven. Hij heeft de acht meest voorkomende fouten vastgesteld en heeft een proces voor het doorvoeren van grote veranderingen opgesteld. Het beschreven contrast tussen de fouten en een goed doorgevoerd veranderingsproces vormt de basis voor iedere leidinggevende om een checklist op te kunnen stellen om fouten te voorkomen en zijn organisatie effectief te kunnen veranderen.

Het boek van Kotter is gebaseerd op zijn grote ervaring in het werken met bedrijven en maakt gebruik van zijn observaties van succesvolle en minder succesvolle veranderingsinitiatieven. Hij verspilt geen tijd bij het identificeren van de meest voorkomende fouten en rond zijn boek af met een betoog om groei van zowel leiders en organisaties te stimuleren. De meest voorkomende fouten (8) volgens Kotter zijn:

1. Het toestaan van te veel zelfgenoegzaamheid
2. Een onvoldoende krachtige leidende coalitie creëren
3. De kracht van visie onderschatten
4. De visie te weinig communiceren
5. Obstakels niet uit de weg ruimen
6. Vergeten om ook op korte termijn kleine successen te realiseren
7. Te snel de ‘overwinning’ vieren
8. Nalaten om de veranderingen te verankeren in de bedrijfscultuur

De gevolgen van deze fouten zijn onder andere dat nieuwe strategieën niet goed worden uitgevoerd, acquisities niet de verwachte synergie behalen, een verandering te lang duurt en te veel kost en dat kwaliteitsprogramma’s niet de gewenste resultaten opleveren.

Het 8 stappen model

Op basis van de meest voorkomende fouten bij het doorvoeren van een verandering en alle inzichten die Kotter tijdens zijn studie heeft opgedaan, stelt hij het acht stappen model voor veranderingsproces voor. Een model dat een sterk contrast biedt met de hiervoor beschreven fouten. De acht stappen in het model zijn:

1. Urgentiebesef vestigen: Omdat de wereld om ons heen continu verandert, moeten organisaties en bedrijven zich steeds opnieuw aanpassen.
2. Een leidende coalitie vormen: Het is van belang dat directies en managers zich vereenzelvigen met de nieuwe identiteit en de daarbij behorende normen en waarden.
3. Een visie en strategie ontwikkelen: Betrokkenen moeten zoeken naar de kernwaarden van de organisatie en begrijpen waarom de organisatie ooit is opgericht.
4. De veranderingsvisie communiceren: De relevante afdelingen moeten zorgen voor aansprekende communicatie waarmee de nieuwe visie geïntroduceerd kan worden.
5. Een breed draagvlak creëren: De nieuwe visie haakt dus aan op de identiteit en moet juist daarom daadwerkelijk gedragen worden en boeiend en verbindend zijn.
6. Korte termijn resultaten realiseren: Symbolen van de nieuwe identiteit, zoals bijvoorbeeld een nieuw bedrijfslogo en bijbehorende huisstijl, moeten snel worden gerealiseerd en zichtbaar gemaakt.
7. Consolideren en in beweging blijven: Voor het verstevigen en bestendigen van de nieuwe visie en identiteit moeten ‘leiders’ in de organisatie worden benoemd, die de hartstocht voor het werk en de prestaties stimuleren en faciliteren.
8. Nieuwe benaderingen verankeren in de cultuur: Door het meten van de voortgang van de verbeteringen en door het regelmatig vaststellen van de medewerkerstevredenheid.

In zijn boek “Leiderschap bij Verandering” benadrukt Kotter dat leiderschap iets anders is dan management en dat de werknemer van de eenentwintigste eeuw meer zal moeten weten over zowel leiderschap en management dan zijn of haar twintigste-eeuwse collega. Hij onderstreept dat vorige generaties geloofden dat leiderschapsvaardigheden aangeboren zijn en dat het zijn stellige geloof is dat nieuwere generaties kunnen profiteren van de kracht en het potentieel van levenslang leren.

Investeer in jouw bedrijf, werk of project met een opleiding van MKPC > Bekijk ons opleidingsaanbod!

Lean / Six Sigma / Scrum / Agile / Masterclasses /Workshops

Opleidingsinstituut MKPC leert en helpt organisaties klantgericht, efficiënt en effectief te werken. Zodat zij het verschil kunnen maken naar hun klanten en medewerkers en in staat zijn optimale bedrijfsresultaten te halen. Wij geloven in voortdurend leren en continu verbeteren met aandacht voor het organisatie- en het individuele belang. Opdat bedrijfsresultaten aantoonbaar verbeteren, de betrokkenheid toeneemt en de medewerkers zich als professional blijven ontwikkelen. In onze ervaring en overtuiging is deze aanpak dé manier om aansprekende resultaten te halen en succesvol te zijn voor organisaties én mensen met wie wij zakendoen. Niet voor niets is onze slogan: resultaat-én mensgericht verbeteren!